Tez ve Bitirme Projelerinde Ekolojik Okuryazarlık ile Drama İlişkisi

Öz

Geleneksel eğitim sisteminin ekolojik okuryazar bireyler yetiştirmede eksik kaldığı

birçok araştırmada vurgulanmış, alternatif olarak birçok yöntem ve yaklaşım

geliştirilmiştir. Bu yöntem ve yaklaşımlarda, dünyadaki yaşamı mümkün kılan doğal

sistemleri anlama becerisine sahip ekolojik okuryazar bireyler yetiştirmek; bilinç, bilgi,

tutum, beceri, katılım, yeni davranış ve anlayış biçimi oluşturma, oyunu öğrenme aracı

olarak kullanma, yaşayarak anlama, sosyal etkileşim ve iş birliği anahtar sözcükleri

ile vurgulanmıştır. Bu anahtar kelimelerin doğrudan karşılığı olan yöntemse yaratıcı

drama yöntemidir. Bu çalışma kapsamında Türkiye’de 2000-2020 yılları arasında

ilköğretim kademesinde çevre eğitimine ilişkin kuramsal tezler, uygulamalı tezler,

yaratıcı drama yöntemi kullanılarak yapılanan tezler ve Çağdaş Drama Derneği

tarafından yayımlanan bitirme projeleri çerçevesinde yaratıcı drama yönteminin

çevre eğitimine katkısının olup olmadığı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma, tarama

modelinde betimsel bir araştırmadır. Bu araştırma ile çevre eğitimi ve yaratıcı drama

alanındaki araştırmaların amaç, kapsam ve sonuçları analiz edilmeye çalışıldığından

tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma kapsamına alınan tüm tezlerde, öğrencilerin

merkeze alınarak pasif durumdan çıkarıldığı, çözüm odaklı, günlük hayata entegre

edilebilen, akran öğrenmesi ve iş birliğine dayalı, yaşayarak öğrenmelerine alan

açan süreçler tasarlanmaya çalışıldığı görülmektedir. Fakat çevre eğitiminin kilit

noktası olan yaşayarak öğrenme, uygulamalı çalışmalarda gezi, gözlem ve çalışma

kağıtlarından öteye gidememiş, yaratıcı drama yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmalar

bu anlamda daha etkili olmuştur. Ek olarak, yaratıcı drama yöntemi ile gerçekleştirilen

çalışmalar dışındaki uygulamalı tezler incelendiğinde, çocukların en iyi öğrenme

yöntemi olan oyunlardan faydalanılmadığı tespit edilmiştir. Bu araştırma kapsamında,

yaratıcı drama yöntemi ile çocukların ekolojik sorunları içselleştirebilmelerinin,

kaygı duymadan empati odaklı düşünebilmelerinin, kelebek etkilerini fark etmelerinin

ve ekosistemin bir parçası olarak bu denge için kendilerine düşeni kavramalarının

mümkün olduğu ortaya konmuştur.